Nhiều binh khí như đã nằm sâu trong lòng đất hơn 2000 năm qua, đến nay vẫn còn sáng loáng, sắc bén. Hố thứ ba là một hố nhỏ, ở ngay chính giữa hố là một chiến xa có mui trang hoàng lộng lẫy, phía sau xe là bốn tượng lính mặc áo giáp, đầu đội mũ chiến.
Trong hai phòng bố trí ớ hai bên, một cái ở phía Nam, một cái ở phía Bắc, người ta đạt 64 lính hầu vệ. Đây là hố tượng của bộ chỉ huy quân sự tối cao, là nơi các tướng linh cao cáp trù tính việc quân, quyết đánh những trận đánh sống mái. Mùa đông năm 1980, ở phía Tây lòng viên còn tìm thây hai bộ tượng bằng đồng và xa mã bằng đồng, mỗi chiếc xe có bốn ngựa kéo, trên xe có một tượng người bằng đồng là người đánh xe ngựa. Kỹ thuật khắc đúc rất tinh vi hoàn mỹ, là vật quý báu hiếm có trên đời. Theo kết quả nghiên cứu khảo sát, những tượng binh mả đào được chỉ là một phần tượng chôn theo trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng, ngoài ra ở chung quanh lãng viên này còn có những hố chôn chim thú quý lạ, nhiều hố chôn theo ngựa sống, người sống vv…
Vì sao Tần Thúy Hoàng cho lập những hố chôn theo tượng binh mã to lớn đồ sộ như thế? Có người cho rằng, Tần Thủy Hoàng sống trong thời kỳ chiến tranh loạn lạc triền miên và dồn dập, ông ta dựa vào vũ lực, phía Bắc đánh đuổi Hung Nô, phía Nam chinh phục Mân Việt, thông nhất thiên hạ. Sau khi chết, bài binh bố trận giăng giăng bằng các tượng binh mã ở bên cạnh mộ là nhằm nêu cao sức mạnh vũ lực, biểu dương công trạng sự nghiệp cứa mình. Cũng có người cho rằng, các tượng binh mã chôn theo là đội quân ngự lâm dưới âm phu cua Tần Thủy Hoàng, ông ta chết rồi nhưng vẫn mơ tưởng tiếp tục làm hoàng đế.
Tượng binh mã trong lăng Tần Thủy Hoàng được tìm thấy đã gảy chấn động trên thế giới, được coi là “Một phát hiện khảo cổ huy hoàng nhát trong thế kỷ này”, là “một kỳ tích thứ tám trên thế giới”. Liên Hiệp Quốc đã cử chuyên gia đến tận nơi khảo sát và được liệt vào danh sách “Di sản văn hóa và thiên nhiên của thế giới”. Còn cho xây ngay trên nóc hố một số cung triển lãm đồ sộ hình vòm cong âm sâu một nửa dưới mặt đất, chiều dài hơn 2000m, chiéu ngang hơn 70m. năm 1979 đã mở cứa dón du khách đến thăm quan, ngay năm đó dã đón hơn một triệu lượt du khách đến xem. Những năm gần đây, một số tượng binh mã bằng đất nung này đã là những “sứ giả” hữu nghị vượt trùng dương đến nhiều nước triển lãm, đi đến đâu củng dược ca ngợi, người xem ngạc nhiên về nền vần minh cổ đại của Trung Quốc. Ngày xưa chỉ là những tượng binh mã làm vệ sĩ trong lòng đất, ngày nay chúng là chứng nhân của lịch sứ, Tần Thủy Hoàng đâu có ngờ tới điều này.
